Karta X. Czuj się bezpiecznie podczas sesji RPG

Karta X, to narzędzie bezpieczeństwa dla symulacji i gier fabularnych zostało stworzone przez Johna Stavropoulosa. W pełnej wersji X-card znajdziesz w pliku udostępnionym za pośrednictwem dokumentów Google.

Karta X to narzędzie, które umożliwia uczestnikom gry fabularnej edytowanie treści, które sprawiają, że czują się niekomfortowo, bez konieczności długiego wyjaśniania. Została pierwotnie stworzona z myślą o zabawie z nieznajomymi by integracja przebiegała w bezpiecznej atmosferze. Przykładem są konwenty tj. Zjava na których spotykają się na żywo osoby z różnych miast by razem pograć w ulubione gry fabularne.

Karta X oferuje łatwe wyjście z trudnej sytuacji. Powiedzenia „nie” w sposób niewymagający wyjaśnień, co z kolei pozwala uniknąć presji innych uczestników gry. Podnosząc lub dotykając kartę, uczestnicy sygnalizują, że chcą edytować pewne treści, eliminując tym samym elementy sprawiające dyskomfort.

Wprowadzenie karty X jest proste. Oto krótkie wskazówki:

• „Proszę o pomoc.”
• „Potrzebuję twojej pomocy, aby ta gra była przyjemna dla wszystkich.”
• „Jeśli coś w grze sprawi, że ktoś poczuje się niekomfortowo to narysuj na karcie X i po prostu podnieś tę kartę lub jej dotknij.”
• „Nie musisz wyjaśniać dlaczego…”
• „Nie ma znaczenia dlaczego…”
• „Kiedy podnosimy lub dotykamy tej karty, po prostu edytujemy wszystko, co zawiera X.”
• „A jeśli pojawi się jakiś problem, każdy może poprosić o przerwę i porozmawiać na osobności.”
• „Wiem, że brzmi to śmiesznie, ale pomoże nam to grać razem w niesamowite gry…”
• „…i zazwyczaj to ja używam karty X, aby zadbać o siebie.”
• „Czy wszyscy zgadzają się na używanie karty X?”
• „A może jest inne narzędzie, którego wolelibyście użyć?”
• „Tak czy inaczej, ludzie grający tutaj są ważniejsi niż gra, w którą gramy.”
• „Dziękuję za pomoc w uczynieniu tej gry przyjemną dla wszystkich!”.

Wprowadzenie do karty X zostało starannie skonstruowane w celu jasnego przekazania zasad i celów. Linia po linii zostały podkreślone kluczowe elementy:

• „Proszę o pomoc” – akcentuje potrzebę otwartości i współpracy.
• ” Potrzebuję twojej pomocy, aby ta gra była przyjemna dla wszystkich ” – wyznacza wspólny cel.
• ” Jeśli coś w grze sprawi, że ktoś poczuje się niekomfortowo…” – otwiera drzwi do korzystania z karty X.
• „Nie musisz wyjaśniać dlaczego” – podkreśla bezpieczeństwo decyzji bez potrzeby szczegółowego uzasadnienia.
• „Kiedy podnosimy lub dotykamy tej karty, po prostu usuwamy wszystko, co zawiera karta X…” – precyzuje, jak działa karta.
• „A jeśli kiedykolwiek pojawi się problem, każdy może zarządzić przerwę i możemy porozmawiać o tym na osobności” – podkreśla dostępność wsparcia.
• „Wiem, że brzmi to śmiesznie, ale pomoże nam to grać razem w niesamowite gry…” – dodaje lekkości i humoru do procedury.
• „…i zazwyczaj to ja używam karty X, aby pomóc sobie zadbać o siebie” – wprowadza element osobistej odpowiedzialności.
• „Czy wszyscy zgadzają się na używanie karty X?” – podkreśla potrzebę zgody grupy.
• „A może jest inne narzędzie, którego wolelibyście użyć?” – otwiera drzwi do alternatywnych rozwiązań.
• „Tak czy inaczej, ludzie grający tutaj są ważniejsi niż gra, w którą gramy” – uwydatnia priorytet ludzi nad samą grą.
• „Dziękuję za pomoc w uczynieniu tej gry przyjemną dla wszystkich!” – podziękowanie za współpracę i dbanie o dobre doświadczenia wszystkich uczestników.

Rozmowa o karcie X jest równie ważna, jeśli nie ważniejsza, niż samo jej użycie. Gracze powinni być zachęcani do otwartej komunikacji na temat granic i komfortu.

Gry fabularne to aktywność grupowa, a karty X służą do zarządzania tolerancją i zgodą grupy. Warto podkreślić, że rozmowy na temat karty X to sposób na skuteczną komunikację w zespole, gdzie ludzie liczą się bardziej niż sama gra.

Po użyciu karty X nie trzeba wyjaśniać swojej decyzji.

Osoba korzystająca z niej ma prawo do prywatności w kwestii swoich granic i nie należy jej naciskać ani przekonywać do ujawniania swoich powodów.

Oto przykład użycia karty X podczas prowadzonej przeze mnie sesji gry fabularnej Półmrok:

Drużyna znalazła w piecu zwłoki młodego mężczyzny. Jeden z graczy rozpoczął ich przeszukanie. Opis oględzin ciała w zaawansowanym stadium rozkładu sprawił, że jedna z  osób przy stole poczuła się niekomfortowo i podniosła kartę X. W tymi miejscu przestałem opisywać ciało a skupiłem się na tym co gracz znalazł przy zwłokach.

Warto także mieć na uwadze fakt, że opisy sytuacji mające bezpośrednie odniesienie do naszego życia często wywołują użycia karty X. Takimi najbardziej wyrazistymi przykładami są opisy przemocy domowej, napaści na tle seksualnym albo pobicia na tle rabunkowym. Niektórych z nich gracze lub graczki mogły doświadczyć w prawdziwym życiu i ich opis może przywołać traumatyczne przeżycia. Dlatego tego typu przygody warto właściwie oznaczać, a same opisy dopasować do wrażliwości osób uczestniczących w grze.

Celem karty X nie jest ograniczenie kreatywności, ale zapewnienie swobody w wyrażaniu się w poczuciu szacunku dla innych osób. W tym wypadku karta działa jak zabezpieczenie i sprawia, że gracze czują się pewniej, wiedząc, że mają kontrolę nad tym, co dla nich jest akceptowalne.

W większości wypadków uczestnicy i uczestniczki gry reagują pozytywnie. Odczuwają większe poczucie bezpieczeństwa i szacunku wobec siebie, a używanie kart X pomaga w budowaniu atmosfery zaufania i otwartości w grupie, co z kolei pozytywnie wpływa na jakość wspólnej zabawy.

Na użycie kart X zwykle źle reagują osoby skupione na sobie. Użycie wobec ich działań lub wypowiedzi karty X wywołuje znaczne emocje. Warto w takich chwili zrobić przerwę w grze i wyjaśnić takiej osobie, że nie powinna brać tego co się stało do siebie. Różne osoby mają różny próg wrażliwości i to co dla niej / niego jest w porządku może być już przekroczeniem granicy dla innej osoby.

Karta X nie zastępuje odpowiedzialności graczy, graczek, mistrzyni i mistrza gry. Nie jest magicznym rozwiązaniem, ale narzędziem pomocniczym. Kluczowe jest zrozumienie, że karta nie zwalnia od dbałości o klimat w grupie, a jedynie pomaga w zarządzaniu sytuacjami, które mogą być dla uczestników trudne.

Tak, istnieją różne narzędzia, które można zastosować w celu zarządzania granicami i bezpieczeństwem w różnych kontekstach. Oto kilka przykładów:

• Linie i zasłony (Lines and Veils): Gracze przedstawiają swoje granice co do treści, które nie chcieliby oglądać lub uczestniczyć w nich (linie), oraz te, które chcieliby trzymać w tle (zasłony).
• Gra stop! (Stop The Game): Prosta zasada, w której każdy uczestnik ma prawo przerwać grę, jeśli coś sprawi, że poczuje się nieswojo.
• Karty weto: Każdy gracz ma kartę weto, którą może użyć, jeśli coś przekracza jego granice.
• Check-in przed grą – Krótka rozmowa przed rozpoczęciem gry, aby omówić granice i upewnić się, że wszyscy czują się komfortowo.
• Sesja 0 – Spotkanie przed rozpoczęciem kampanii w celu omówienia oczekiwań, granic i bezpieczeństwa graczy.
• Karta X online – wirtualna wersja karty X dostępna na platformach do gier online.

Wszystkie te narzędzia mają na celu stworzenie bezpiecznej przestrzeni dla uczestników, gdzie gracze i graczki mogą swobodnie wyrażać siebie, jednocześnie zachowując szacunek dla granic innych osób.